Yazılıkaya 2.83

Yazılıkaya, Çorum ilinde, Hitit başkenti Hattuşaş (Boğazköy) antik yerleşkesinin 2 km kuzeydoğusunda yer alan, doğal kayalar arasına yapılmış Hitit açık hava tapınağıdır. Kayalar arasındaki iki açıklık (A ve B odaları) Hitit tanrılarını resmeden rölyeflerle işlenmiştir ve Hitit döneminden kalan en önemli anıtsal eserlerden biridir.Alandaki kazılar 1931'de Boğazköy ile birlikte başlayıp aralıklı olarak 21. yüzyıla kadar devam etmiştir. Bu kazılarda bir zamanlar kaya grubunun önünde bulunan ve galerilere ulaşımı kontrol eden çok odalı bir yapı grubunun temelleri de ortaya çıkarmıştır. Yazılıkaya alanı MÖ 16. yüzyıldan beri kullanılmış olmakla birlikte, MÖ 13. yüzyıl ortalarında tanrı ve kral rölyeflerinin işlenmesiyle son şeklini almış ve daha büyük bir önem kazanmıştır.Büyük Galeri (Oda A)Büyük galeriyi duvar gibi çevreleyen kayaların yüzeyine kabartma olarak 63 tanrı figürü işlenmiştir; bunlardan batı duvarındakiler erkek tanrıları, doğu duvarındakiler ise tanrıçaları resmeder. Yan yana dizili figürler profilden verildiği ve bütün tanrı ve tanrıçalar aynı yöne dönük resmedildiği için burada bir tören alayının canlandırıldığı akla gelir. Bu iki sıranın ortada birleştiği noktada Hitit dininin baştanrıları Fırtına Tanrısı ve Güneş Tanrıçası gösterilmiştir. Tanrı ve tanrıça kabartmalarının çoğunun yanına isimleri Luvi hiyeroglifi ile işlenmiş olmakla birlikte, aşınma ve tahribat nedeniyle bunların kimi okunamaz durumdadır. Tanrı ve tanrıça isimlerinin Hitit yerine Hurrice isimleriyle yazılmış olması, MÖ 13. yüzyılda Hurri dini etkisinin Hitit kraliyet kültü üzerindeki güçlü etkisinin bir göstergesidir. Hava Tanrısı Teşup, Hurri ve Şeri adlı iki kutsal boğasıyla birlikte dağ tanrıları Nanni ve Hazzi'nin, Tanrıça Hepat ise bir parsın üstünde canlandırılmıştır. Hepat'ın arkasında duran oğlu Tanrı Şarruma ile birlikte bu üçlü kutsal bir aile oluşturur. Büyük galerideki en büyük kabartma IV. Tuthaliya'ya aittir ve doğu duvarında yer almaktadır.