Świątynia Ateny Nike 2.19

Świątynia Ateny Nike – niewielka świątynia w typie attycko-jońskiego tetrastylosu na Akropolu, na prawo od Propylejów, w południowo-zachodniej części wzgórza. Świątynię postawiono w V w p.n.e., choć jej zalążki sięgają okresu archaicznego. Projektantem był prawdopodobnie Kallikrates. Oddawano tam kult Atenie Zwycięskiej. Najlepiej zachowana świątynia jońska, trzykrotnie rekonstruowana.NazwaOkreślenie "Nike" w Atenach nie było imieniem osobnej bogini, lecz funkcjonowało jedynie jako przydomek Ateny. Pierwotnie świątynię poświęcono Atenie Nike, czyli Atenie Zwycięskiej. Z czasem posąg znajdujący się w przybytku zaczęto nazywać Nike Apteros, czyli Nike Bezskrzydłą, by odróżnić go od innych posągów Nike, stojących na Akropolu. Według legendy Ateńczycy oderwali bogini skrzydła, aby pozostała na zawsze w mieście.HistoriaOkres archaicznyW miejscu, gdzie postawiono świątynię, pierwotnie znajdował się dawny bastion mykeński . Ok. 550 r. p.n.e. oddawano tam kult Atenie Zwycięskiej. Za czasów Pizystrata wzniesiono skromne sanktuarium, które zburzono w 480 r. p.n.e. podczas oblężenia przez Persów.Okres klasycznyOdbudowa zaczęła się w 478 r. p.n.e. od postawienia nowego ołtarza. W 448 r. p.n.e. cypel, na którym stała świątynia, obudowano porosem. Wkrótce prace wstrzymano, a cały wysiłek budowlany przerzucono na Partenon i Propyleje. W 445 r. p.n.e. taras świątynny obniżono do poziomu Propylejów i pokryto płytami. Ok. 432 r. p.n.e. prace wznowiono. Budowę samej świątyni zakończono w roku 421 p.n.e., prace zdobnicze trwały jeszcze do 413 r. p.n.e.