Huỳnh Thúc Kháng - Vinh - Nghệ An 5.04

TRƯỜNG HUỲNH THÚC KHÁNG (VINH - NGHỆ AN)
85 NĂM XÂY DỰNG VÀ TRƯỞNG THÀNH

Võ Tuấn Tài
Hiệu trưởng Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, Vinh.

Trường Trung học phổ thông Huỳnh Thúc Kháng có tiền thân là Trường Quốc học Vinh (College de Vinh) được thành lập ngày 01/9/1920. Năm 1943 đổi tên là Trường Quốc học Nguyễn Công Trứ. Năm 1950 thực hiện cải cách giáo dục lần thứ nhất trường sáp nhập với Trường chuyên khoa Hùynh Thúc Kháng lấy tên là Trường phổ thông cấp 3 Huỳnh Thúc Kháng - Trường cấp 3 duy nhất ở Nghệ An lúc bấy giờ. Năm 1962 ở Nghệ An bắt đầu có nhiều trường cấp 3, trường đổi tên là Trường phổ thông cấp 3 Vinh. Năm 1976 ở Vinh có thêm một số trường cấp 3, trường lấy tên là Trường phổ thông cấp 3 Vinh 1. Năm 1985 trường chính thức mang tên Trường Trung học phổ thông Huỳnh Thúc Kháng cho đến nay. Như vậy lịch sử nhà trường đã trải qua 85 năm (1920-2005) xây dựng và phát triển. Đó là chặng đường lịch sử đầy tự hào về những thành tích mà nhà trường đã đóng góp cho đất nước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trước tiên, truyền thống đáng tự hào của Trường Quốc học Vinh – Nguyễn Công Trứ – Huỳnh Thúc Kháng là tinh thần yêu nước và đấu tranh cách mạng:
Thuở ấy, những năm đầu của Thế kỷ XX học sinh vùng Thanh - Nghệ - Tĩnh học hết bậc Tiểu học, muốn học lên phải vào học ở Trường Quốc học Huế. Sự ra đời của Trường Quốc học Vinh đã giúp cho học sinh 3 tỉnh Thanh-Nghệ-Tĩnh khắc phục được khó khăn cho việc tiếp tục học lên.

Mặc dù mục đích mở trường là để đào tạo những học sinh sau này phục vụ cho chế độ thực dân Pháp và triều đình phong kiến nhà Nguyễn tay sai, nhưng do trong trường có những thầy giáo người Việt có tư trưởng yêu nước (tiêu biểu như các thầy : Lê Thước; Trần Đình Chín; Trần Đình Đàn...), đồng thời học sinh Thanh-Nghệ-Tĩnh học ở trường phần lớn là con nhà nho yêu nước, nên ngay từ những năm đầu thành lập, trong trường đã có nhiều phong trào yêu nước do học sinh tổ chức và hoạt động; sau này có nhiều người tham gia vào các tổ chức cách mạng như Thanh niên cách mạng đồng chí hội, Tân việt cách mạng đảng, Đảng cộng sản Đông Dương. Tiêu biểu có các ông : Lê Hồng Sơn; Phan Đăng Lưu; Nguyễn Sỹ Sách; Nguyễn Tiềm...hay các trí thức yêu nước như các ông : Nguyễn Xiển, Tôn Quang Phiệt.... Ngay từ năm 1930 trong trường đã có chi bộ Đảng cộng sản Đông Dương mà Bí thư chi bộ đầu tiên là ông Nguyễn Tiềm, học sinh của trường. Sau này ông Nguyễn Tiềm là Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Đảng bộ tỉnh Nghệ An, ông đã bị giặc Pháp bắt và hy sinh trong nhà tù năm 1931. Kế tiếp các thế hệ học sinh đi trước, rất nhiều học sinh của trường tham gia cách mạng, đóng góp nhiều thành tích to lớn cho sự nghiệp của Đảng và Dân tộc trong hai cuộc kháng chiến và trong quá trình xây dựng đất nước, trên tất cả các lĩnh vực. Trong số đó đã có hơn 10 người là ủy viên Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, 2 ủy viên Bộ Chính (ông Nguyễn Mạnh Cầm, Nguyễn Đình Tứ), 2 Phó Thủ tướng (ông Nguyễn Côn, Nguyễn Mạnh Cầm), 1 Phó Chủ tịch Quốc hội (ông Nguyễn Xiển), 1 Tổng thư ký ủy ban thường vụ Quốc hội (ông Tôn Quang Phiệt), hơn 10 Bộ trưởng, nhiều Thứ trưởng, Vụ trưởng các Bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo chủ chốt của Đảng bộ, Ủy Ban nhân dân tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh....; về quân sự có gần 10 người từ Thiếu tướng đến Thượng tướng.
Tiếp theo tinh thần yêu nước và cách mạng, Trường Quốc học Vinh-Nguyễn Công Trứ-Huỳnh Thúc Kháng còn nổi tiếng về chất lượng dạy và học với nhiều thầy giỏi, trò giỏi, đào tạo được nhiều nhân tài cho đất nước :
Thầy giáo nổi tiếng dạy giỏi có các thầy : Giáo sư (GS) Lê Thước; GS-Tiến sĩ khoa học (TSKH) Nguyễn Cảnh Toàn; GS Lê Trí Viễn; GS Lê Khả Kế; GS Nguyễn Đức Nam; GS Vũ Ngọc Khánh, PGS-TS Lê Hải Châu; PGS Ninh Viết Giao.... Học sinh giỏi trở thành các nhà khoa học nổi tiếng trong đó có các ông : Nguyễn Cảnh Toàn, Nguyễn Đình Tứ, Hoàng Xuân Hãn, Nguyễn Văn Trương, Hà Học Trạc, Đào Vọng Đức, Bạch Hưng Khang, Hà Huy Khoái....; trở thành các nhà văn, nhạc sỹ nổi tiếng là các ông : Đặng Thai Mai, Hoài Thanh, Hoàng Trung Thông, Phan Tứ, Nguyễn Bùi Vợi, Võ Văn Trực, Trần Hữu Thung, Nguyên An, Trần Phương Trà, Nguyễn Tài Tuệ, Nguyễn Văn Tý, Trọng Bằng....

Không chỉ dạy tốt học tốt trong thời bình mà khi đất nước tiến hành hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống Pháp, chống Mỹ, thầy và trò lại “cõng” giáo án, sách vở sơ tán về các miền quê Nghệ-Tĩnh để hoàn thành sự nghiệp “trồng người” vẻ vang của Đảng và Nhà nước giao phó. Hồi ức về những năm tháng ở Châu Phong, Đức Thọ, ở Hương Khê (Trường chuyên khoa Huỳnh Thúc Kháng), ở Bạch Ngọc, Đô Lương (Cấp 3 Huỳnh Thúc Kháng) mãi mãi là những kỷ niệm đẹp đẽ, diệu kỳ của nhà trường trong những năm kháng chiến chống Pháp. Đây là thời kỳ có nhiều học sinh trở thành những tên tuổi lớn của đất nước trên mọi lĩnh vực như : Nguyễn Đình Tứ, Hà Học Trạc, Đào Vọng Đức, Nguyễn Cảnh Dinh, Hồ Tế, Phạm Song, Thái Phụng Nê, Nguyễn Chí Vu, Nguyễn Tài Cẩn, Nguyễn Tài Tuệ, Trọng Bằng.... Thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cũng vậy, thầy và trò lại cùng nhau sơ tán về Hưng Nguyên, Nghĩa Đàn, Thanh Chương tổ chức dạy và học trong các lán tranh tre có lũy, hào bao quanh dưới bom đạn tàn bạo của giặc Mỹ. Nhưng hết khóa này, đến khóa khác, những “mẻ” học sinh vẫn lần lượt ra trường trong tình cảm ấm cúng của thầy trò, trong tình thương yêu đùm bọc của đồng bào nơi sơ tán.... và họ lại viết tiếp những trang sử hào hùng mới kế tiếp các thế hệ đi trước, với những tên tuổi mới như : Lê Đức Thúy (Thống đốc Ngân hàng Nhà nước), Lê Nam Hưng (Tổng Giám đốc Tổng công ty dệt kim Đông xuân Hà Nội), Nguyễn Đức Hòa (Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư), Hà Văn Lê (Tiến sĩ, Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới), Thái Minh Tân (Tiến sĩ, Tổng Giám đốc Công ty VTC-Đài truyền hình Việt Nam), Trần Bá Trung (Tiến sĩ, Giám đốc Công ty Tài chính Bưu điện Hà Nội).... Cho đến nay số giáo viên, học sinh cũ của trường trở thành cán bộ lãnh đạo Đảng và Nhà nước từ Chủ tịch tỉnh, Thứ trưởng đến Bộ trưởng, Phó Thủ tướng có hơn 40 người; là GS, PGS, TS có hơn 150 người; là nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, nghệ sĩ nổi tiếng có hơn 30 người; là cán bộ lãnh đạo trên tất cả các lĩnh vực có trình độ đại học hơn hai vạn người.

Ngày nay kế tục truyền thống hết sức vẻ vang, tự hào của các thế hệ đi trước. Nhà trường vẫn luôn giữ vững chất lượng dạy-học và các hoạt động khác, là nhà trường Trung học phổ thông dẫn đầu về chất lượng toàn diện của tỉnh.
Hàng năm học sinh tốt nghiệp THPT 100%, đậu đại học, cao đẳng trên 60% (tỷ lệ cao nhất trong các trường THPT của tỉnh), là một trong các trường có nhiều học sinh giỏi các cấp của tỉnh. Nhà trường liên tục đạt danh hiệu “Trường Tiên tiến xuất sắc cấp tỉnh”, được nhận nhiều bằng khen của UBND tỉnh, của Bộ Giáo dục và đào tạo, của Thủ tướng Chính phủ. Đặc biệt là đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba (1995) và Huân chương Độc lập hạng Ba (2000). Năm học 2002-2003 UBND tỉnh Nghệ An đã phê duyệt Đề án : “Xây dựng Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng thành Trường trọng điểm cấp THPT của tỉnh”.
Hiện tại trường có 45 lớp, 2040 học sinh, 100 cán bộ, giáo viên, nhân viên phục vụ. Cơ sở vật chất đã có 25 phòng học cao tầng và 20 phòng mới đang xây dựng sẽ hoàn thành vào tháng 12/2005; có đầy đủ các phòng thực hành, thí nghiệm, thư viện, tin học, phòng học tiếng nước ngoài, nhà giáo dục thể chất đa chức năng.... hệ thống cây xanh, cây cảnh, sân chơi, sân học thể dục đúng tiêu chuẩn. Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng đang là một “Địa chỉ đáng tin cậy về chất lượng giáo dục toàn diện” đối với phụ huynh, học sinh thành phố Vinh. Hàng năm điểm chuẩn tuyển sinh vào trường cao nhất tỉnh, bình quân mỗi môn thi phải trên 8,5 điểm. Sự hấp dẫn của trường không chỉ vì truyền thống lâu đời mà còn là ở chất lượng dạy và học hiện tại. Nhà trường luôn cũng cố và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên vừa đồng đều, vừa có nhiều giáo viên dạy giỏi, hiện nay số giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh của trường là 32 người, chiếm 38% tổng số giáo viên; số giáo viên đã bảo vệ luận văn Thạc sĩ là 20 người, đang học cao học 7 người. Qua xếp loại hàng năm số giáo viên có trình độ chuyên môn khá và giỏi chiếm 80%, không có giáo viên loại yếu. Hàng năm phong trào thi đua dạy tốt, học tốt được duy trì đều đặn, liên tục. Tất cả đều nỗ lực phấn đấu vươn lên tự khẳng định mình để đáp ứng với yêu cầu của một trường trọng điểm. Trong 10 năm qua, đã có 3 thầy cô được phong Nhà giáo ưu tú : Thầy Trần Hữu Bảo, Thầy Lê Trần Bân, Cô Nguyễn Thị Bé. Những thầy cô dạy giỏi có tiếng trong tỉnh như : thầy Nguyễn Văn Như, thầy Hoàng Tư Hậu, thầy Nguyễn Thế Quang, cô Nguyễn Thị Hoa.... Đối với học sinh, những tấm gương học tập của các thế hệ đi trước luôn là những “Ngọn hải đăng” để các thế hệ học sinh ngày nay noi theo. Trong 10 năm qua đã có 12 học sinh giỏi quốc gia, tiêu biểu là các em : Tôn Nữ Hải Yến (giải nhì), Nguyễn Thị Đức Hạnh (giải ba), Đoàn Mạnh Thắng (giải ba), Nguyễn Thế Hợi (giải ba).... 980 học sinh giỏi cấp tỉnh, 4420 học sinh thi đậu các trường đại học, cao đẳng. Không chỉ học tốt, học sinh cùa trường còn tích cực tham gia nhiều hoạt động ngoài giờ lên lớp, các hoạt động văn hóa xã hội.... Năm học 2003-2004 đội tuyển của trường đã giành giải nhất 2 tỉnh Nghệ An – Hà Tĩnh trong cuộc thi “Nữ sinh với tương lai” do VTV2 tổ chức; Năm học 2004-2005 giành giải nhất cuộc thi “Tuổi trẻ Nghệ An với Bác Hồ” do Tỉnh đoàn và Đài truyền hình Nghệ An tổ chức. Đặc biệt công tác phát triển đảng trong học sinh được chú trọng, từ năm 2001 đến năm 2005 chi bộ trường đã kết nạp 9 học sinh vào Đảng, trong đó có em Đặng Duy Phú học sinh đầu tiên được kết nạp vào Đảng năm 2001, trong thời gian học tập tại Trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội là Chủ tịch Hội sinh viên của trường và là ủy viên Ban Chấp hành Hội liên hiệp sinh viên Việt Nam. Liên tục 10 năm qua chi bộ luôn đạt “Tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh”, nhân dịp kỷ niệm 75 năm ngày thành lập Đảng cộng sản Việt Nam, chi bộ trường là một trong 5 cơ sở Đảng xuất sắc của Thành phố Vinh được Tỉnh ủy Nghệ An tặng Bằng khen. Công đoàn và Đoàn trường liên tục là công đoàn cơ sở xuất sắc và Đoàn cơ sở xuất sắc, được nhận nhiều Bằng khen của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, của Trung ương Đoàn TNCSHCM. Năm học 2005-2006 nhà trường đang hoàn tất thủ tục, hồ sơ để được công nhận Trường đạt chuẩn quốc gia.