Yeşilyurt Mahallesi Araklı 3.89

Yeşilyurt (Horyan), Trabzon ilinin Araklı ilçesine bağlı bir köydür. Araklı'ya 24, Trabzon'a 55 km uzaklıktadır. Güneyinde Yılantaş Yaylası, batısında Burnah, doğusunda Vunit, kuzeydoğusunda Gorgor, güneybatısında Cimlagava, kuzeyinde ise Çapan köyleri bulunur.

Yeşilyurt Beldesi 750 ile 2300 rakımlar arsında zengin orman ürümleri ile 14 adet yaylanın bulunduğu 120.000 hektar arazi üzerinde kurulmuş müthiş doğa güzellikleriyle şirin bir yerleşim birimidir. Bünyesinde birçok güzel yayla bulunduran Yeşilyurt'un en meşhur yaylası aynı zamanda turizm bölgesi de olan Yılantaş Yaylası dır. Yeşilyurt Beldesinde 1916 Rus işgalinde şehit olan 1 subay 2 astsubay ve 86 erbaş ve er in anısına 1150 rakımlı İstiklal Tepesi'nde bir anıt yapılmıştır.

Konu başlıkları [gizle]
1 Yönetsel durum
2 Coğrafi konumu
3 Ekonomik yapı
3.1 Nüfus
4 Tarih
5 Dip notlar
6 Kaynakça
7 Dış bağlantılar
Yönetsel durum[değiştir | kaynağı değiştir]
Yerleşme merkezi yönetsel açıdan bağlı bulunduğu Araklı İlçesinin güneyinde, İlçe merkezine 24 km uzaklıkta 1990 yılı nüfusu 2220 Kişi olan yerleşimdir. Beldemize Araklı İlçesinden ayrılan bir yolla ulaşım sağlanmaktadır. Karadenizin tipik iklimi hüküm sürmektedir. Bölgede yazlar serin ve nemli, Kışlar ılık ve yağışlı geçmektedir.

1990 Genel Nüfus sayımı sonuçlarına göre Yeşilyurt Beldesinde 2220 Kişi yaşamaktayken 1997 yılında Bu sayının 4 bin civarında olduğu gözlenmekte yaklaşık beş bin kişi kadar nüfus halkıda gerekli nedenlerden dolayı başka şehirlerde ikamet edip sürekli Yeşilyurt Beldemize Gelip gitmektedirler. Daha Önce adı "Tekneciler Köyü" olan köyümüz 1994 Yılında "Yeşilyurt Beldesi" Adını alarak Belde Belediyesi olmuştur. İlk Kurucu Belediye Başkanı Hamit BAYCAN Ve ekibiyle çalışmalar başlanmıştır. Yeşilyurt Beldesi 11 Ocak 1998 Tarih ve 23227 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 6 Ocak 1998 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile "Turizm Bölgesi ilan edilmiştir.

Yeşilyurt Beldesinin ekonomik yapısı kısmen tarım ve hayvancılığa dayanmakta önemli ölçüde ise Gurbette çalışanların elde ettiği gelire dayanmaktadır.Büyük kentlerde İnşaat sektöründe çalışanlar Beldemiz ile bağlarını kopartmamışlardır,genellikle ya ailelerin tümü veya bir kısmı Yeşilyurtta yaşamaktadır. Ayrıca şehir dışında çalışmakta olan Hane halkının Beldede yatırım yapma isteği mevcut olup, tümünün Beldemizde arsa, arazi ve konutları bulunmaktadır.

Coğrafi konumu[değiştir | kaynağı değiştir]
Yeşilyurt Beldemiz Sahilden 800 Rakim Yükseklikte olup, Ilıman İklime Sahiptir. Harika Doğası, Yeşilliği ve Ormanıyla Meşhurdur. Nufusu Sürekli İkamet 4 Bin Olup Toplam Nufus Kayıtları Göze Alınınca 10 Bin Civarındadır. Beldemiz Sınır Komşuları Şöyledir. Kuzey Doğuda Yeşilköy İle, Doğuda Oylum Beldesi, Kuzeyde Yeni Köy, Batıda Çamlıktepe Köyü Ve Kuzeybatıda Taştepe Köyü İle Sınır Halindedir.

Yeşilyurt Trabzon'dan 55 km, Araklı İlçemiz'den 22 km uzaklıktadır. Beldemize Şehir Dışından Gelmek İsteyenler Trabzon Sahil Yolu Üzerinden Araklı İlçemize Gelmeleri, Araklı da Garajlar Mevkiinden Sağ Tarafa Dönerek Yeşilyurt Levhası İsitkametinde Bayburt yönüne Doğru devam edip 6 km Sonra Sol tarafa Kaşıkçı Köprüsünden Geçerek Yoncalı, Halilli, Tosunlu, Yeni Köy Köylerini geçerek Dere Yolu Boyunca Hiçbir yere Sapmadan Yeşilyurt Levhasın görene dek 17 km Gittiklerinde Yeşilyurt Beldesine Ulaşmış Olacaklardır. Beledemize Artvin Ve Rize İstikametinden Ulaşmak İsteyenler Karadeniz Sahil Yolu Boyunca Trabzon Araklı İlçemize Ulaşarak Otogar Mevkiinden Sola Dönerek Yukarıda Yazdığımız Yol Güzergahını Takip Edebilirler. Beldemize Erzurum, Erzıncan, Bayburt Ve Çevre Bölgelerden Gelmek İsteyenler Yaz Ayı Boyunca Bayburt Aydıntepe İlçesinden Kemer Dağını Aşarak Limonsuyu, Boğalı, Taşlı, Kızılkaya, Kadıra, Yılantaş Yaylaları İstikametinden Beldemize Ulaşabilirler, Kışın Gelmek İsteyenlere Tavsiyemiz Gümüşhane-Trabzon İstikametini Kullanmalarıdır.

Ekonomik yapı[değiştir | kaynağı değiştir]
Yeşilyurt Beldesinin ekonomik yapısı ağırlıklı olarak kent dışına giden çalışanlara bağlıdır. Beldemizde Nüfusun büyük bir çoğunluğunu yaşamlarını tarım ve hayvancılık sektörüyle sürdürmektedirler. Burada Tarım ve hayvancılık başlıca geçim kaynakları arasında olurken maalesef sanayi sektöründe bir gelişme yoktur. Başlıca tarım ürünleri mısır, patates, lahana, fasulye olmakta olup, son yıllarda Beldemizde Fındık ve Çay Üretimi artmıştır.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıllara göre köy nüfus verileri
2009 3038
2008 3122
2007 3069
2000 2795
1990 2220
1985 2537
1980 1765
1975 2111
1970 2671
1965 2063
1935 1059
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Horyan köyü 18. yüzyılın ikinci yarısında kurulmuştur. Yani yaklaşık 200-250 yıllık bir tarihi vardır. "Horyan" kelimesi okunuş açısından buradaki yerleşimcilerin ana vatanı olan Türkmenistan-Afganistan sınırındaki Herat vilayetinin Horyan yerleşim yeri ile isim olarak birebir aynı olup bu isim bölgede de Yer adı olarak kullanılmaktadır.[1] "Horyan" adlı yerleşim yerinin Yerel dildeki okunuşu birebir aynıdır.(غوریان)[2] Yerleşimle ilgili Türk gazetelerinde de birtakım haberler yayınlanmıştır.[3][4]

Köye ilk yerleşim 18. yüzyılın ikinci yarısında şimdiki Erenler Beldesi (Küçük Cimla), Kestanelik (Büyük Cimla) köylerinden sülalelerin kollarının günümüzdeki "alt mahalle" ye yerleşmesiyle başlar. Yine aynı zamanlarda ya da biraz daha sonra, aslen yine Cimla köyünden ayrılıp Cimlagava köyünü kuran ailelerin kollarının gelip günümüzdeki "üst mahalle" ye yerleşmesiyle devam etmiştir. Bu ailelerin halen daha sözü geçen köylerde akrabaları bulunmaktadır. Yine Araklı' nın muhtelif köylerinden birkaç aile de göç edip Horyan'a yerleşmiştir. Örneğin günümüzde "Alervas" mahallesinde yerleşik olanlar şimdiki İyisu (Alervas-Gondiyan) köyünden gelip yerleşmişler ve mahallerine de geldikleri köyün adını vermişlerdir. Köye yerleşen aileler tamamen Müslüman Türk olduğu için Horyan köyünde hiç Hristiyan Ermeni-Rum yaşamamış ve kilise ya da şapel kalıntısı bulunmamaktadır. 1900'lerin başına kadar Cimlagava köyü ile tek muhtarlık halinde yer almıştır. Horyan köyü Osmanlı ve Cumhuriyet arşivlerinde ayrı bir köy olarak ilk kez "TC Dahiliye Vekaleti, Son Taksimatı Mülkiyede Köylerimizin Adları, Ankara 1928" de "Horyan" adıyla geçmektedir.

Köy halkı aslen; Bayburt, Erzincan, Tercan bölgelerinden 17. yüzyılda Cimla köyüne göç edip yerleşen Türkmen ailelerden oluşmaktadır. 18. yüzyılda öncelikle şimdiki üst mahallede yerleşik aileler Cimla dan ayrılarak Cimlagava köyüne yerleşmişler, daha sonrada Horyan köyüne gelmişlerdir. Diğer ailelerde yine Cimla köyünden doğrudan Horyan'a gelmişlerdir. Bu göçlerin kalıntıları günümüzde Horyan köyü mahalli şivesinde ve yöresel kelimelerinde görülmektedir. Sahil köylerine nazaran daha farklı bir şive kullanılmakta ve Türkçe dışında kelimelerin azlığı dikkat çekmektedir. Köyde konuşulan şive Azeri şivesine çok yakındır. Köyde kullanılanılan toponimler; piremeri, laşitmeri, abdameri, çörhameri, horameri( ki Bu isimler mera arazileri için kullanılmıştır, Bu yerler mera'dır.) ile çogülut, mağlut, mecbarak, Galer gibidir. Yine sahil köylerinde kullanılan rumca kökenli fuska, mora, farfara, hamuçera vb. gibi meyve ve bitki isimleri köyde kullanılmamakta yerine Zöh, Titer, Eğiç, Efteri, Hanifte gibi daha farklı orijinli kelimeler kullanılmaktadır. Yine yerleşim yerlerindeki bazı yer adlarının da Bağdat, Musul gibi adlarla anılması dikkat çekicidir. Köylülerin kullandığı Yaylaların isimleri de yine kadimden beri Türkçe'dir. Yılantaş, Irmak yayla gibi.

Dip notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Horyan kelimesinin aslının Rumca "xôrianê" "köylük yer, tarım yeri, mezra" olduğu iddiası yersiz bir iddiadır. İddia edildiği gibi böyle bir kelime olsaydı nasıl Sarıkamış diye arattığınızda Türkçe, television diye arattığınızda İngilizce sayfalar geliyorsa xôrianê diye arattığınızda da rumca birşeyler bulmanız gerekirdi. Ancak sadece bu iddianın kaynağı olan bir adet ne idüğü belirsiz sayfa görülmektedir. Kaldı ki bu köyde hiçbir zaman Rum veya Ermeni yerleşimci olmamıştır. Horyan köyünde "Hemşin" orijinli her hangi bir kişi de yaşamamaktadır. Ayrıca Köy de vaktiyle tulum çalındığının iddia edilmesi ise ancak gülünçtür. Köylülerin orijinal çalgısı Kaval' dır.

Köyün kurulduğu yerin Ormanlık olduğu ve Yakılarak yerleşime açıldığı burada yaşayan herkesin bilgisi dahilindedir. İlk yerleşimciler tarafından yerleşim için Orman yakılmış ancak Orman iyi yanmayınca, nasıl yandı soranlara iyi yanmadı, zayıf yandı manasında "Hor Yandı" şeklinde ifade edilmiştir. "Hor" kelimesi Farsça olup, zayıf, güçsüz anlamında da sıfat olarak kullanılmaktadır. Köy Cumhuriyet döneminde dışardan göç almamıştır. Resmi nüfus kayıtları Osmanlı'da yapılan ilk nüfus sayıma kadar gitmektedir.