Ilgaz Çankırı 4.35

Ilgaz, Çankırı
İlçenin kuruluş tarihinin çok eski tarihlere dayandığını kanıtlayan yüzeysel buluntular elde edilmiş olmasına rağmen kesin yerleşim tarihi belirlenememiştir. İlçe toprakları geçmişte doğu ve batı kültürlerinin kaynaştığı ve farklı kültürlerin bir araya geldiği bir alan olmuştur. MÖ 2000 yılına ait Arkhaik Helenistik ve Roma çağına ait buluntular elde edilmiştir. En eski yerleşimin Cendere köyü ile Devrez çayının İnköy ile birleştiği yer arasında bulunduğu Roma-Bizans dönemine kadar indiği tahmin olunmakta ve ileri sürülmektedir.İlçenin ilk yerlileri yörede şehir devletleri kuran Prota-Hititlerdir.

MÖ 302-301 Ilgaz ilçe sınırları içinde bulunan Kimiate başkent olarak önemli bir kent unvanını kazanmıştır. H.Kiper ve Leonhard Kimiate'nin yerini İnköy tepesinin olduğu yer olarak ileri sürerken, Cendere ile Kurmalar köyleri arasında olduğunu ileri sürenlerde vardır. MÖ 302 yıllarında hareket üssü ve M.Ö. 281 yılında Mithridates'in torunlarından "Mithridates Eupatıor" burada güçlü bir Pontus krallığının temellerini atar.

Hitit, Frig, Roma dönemlerine ait buluntular Salman Höyükten ve Cendere köyü höyüklerinden elde edilmiştir. Höyüklerin Roma ve daha eski dönemlere ait olduğu ileri sürülmektedir.1979 yılında Türk Tarih Kurumu tarafından yaptırılan araştırmada yazıtlar, keramik ve porselen buluntuları elde edilmiştir. MÖ 180 de Çankırı prensi Morzeos Ilgaz'ı ele geçirir. MÖ 185-189 da Pontus kralı Pharnakes bölgede üstünlük sağlar. MÖ 88-64 yıllarında 24 yıl süreli Mithridates savaşları yapılırsa da MÖ 120-64 yıllarında arasında Mithridates soyu bölgede üstünlüklerini devam ettirirler. Strabon'a göre Kimiate Mithridates Avpator döneminde oldukça önemli bir kent özelliğini sürdürmüştür. MÖ 3. yüzyıla ait Gökçay, Devrez vadileri ve Cendere köylerinde bazı buluntular elde edilmiştir. 1071 yılından sonra Anadolu'ya akınlar halinde gelen Türk boylarının yönetimine girmiş, Türk boyları bölgede parça parça yerleşmeye başlamışlardır. 1132 yılında Danişment Gazinin kurduğu beyliğin sınırları içine alınan Ilgaz daha sonraları Trabzon'u başkent yapan Pontus Rum İmparatorluğunun kısa bir süre egemenliği altında yaşamıştır. 1213 yılında Selçuklu hükümdarı İzzettin Keykavus Ilgaz'ı imparatorluğun sınırları içine katar ve Candaroğulları beyliği yörede üstünlük sağlar. Çoban Hüsamettin döneminden sonra bir müddet daha bağımsız beylik halinde kalan Ilgaz bölgesi Yıldırım Beyazıt döneminde Osmanlı İmparatorluğu sınırları içine katılır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1854 yılında Ilgaz'dan Koçhisar veya Koçhisar-ı Bala olarak bahsedilir.

Ilgaz Osmanlı döneminde Çankırı (kengiri) livasına bağlı bir nahiye merkezi idi. Kengiri(Çankırı) sancağına bağlı Koçhisar nahiyesi 5 Şubat 1334(1918) tarihinde Osmanlı Devleti Meclisi Mebusan'ında İlçe yapılarak ismi ILGAZ olmuştur.

1918 tarihine İlçe yapılmasına rağmen İlçe kurulmasıyla ilgili 1920'ye kadar herhangi bir faaliyet yapılmamış 1920 kararından sonra ilçe kurulmasıyla ilgili çalışmalar başlatılmıştır.

Meclisten geçen bu kanun yetkiyi bakanlar kuruluna vermiş olduğundan Bakanlar Kurulunda 23.10.1920 tarihinde Koçhisar nahiyesinin İlçe yapılması kabul edilmiştir. Koçhisar isminin Ilgaz olarak değişmesi ise Meclisi mebusan'da 05.02.1918 tarihinde kabul edilmiştir.

Bazı yerlerde yazıldığı gibi Ilgaz'ın 1929 yılında ilçe olduğu doğru değildir. 1929 yılında kaza (ilçe) olan Koçhisar; Mardin-Kızıltepedir. Kızıltepe'nin eski İsmi Koçhisar iken ilçe yapılmış daha sonra 1931 yılında ise Koçhisar olan ismi Kızıltepe olarak değiştirilmiştir. Yine Ilgaz'ın ilçe yapıldığı sırada Çankırı vilayet merkezi idi.

Turizme açık bir ilçedir. Ilgaz dağlarında profosyenel kayak yapılmaktadır. Kayak bölgesinde yılın her ayı kar vardır.İlçemiz, Merkez İlçenin 50 km kuzeyinde Ilgaz Dağları'nın güneyinde, Çankırı Kastamonu ile Gerede-Samsun Devlet Karayolları kavşağına 3 km mesafede bulunmaktadır. Çankırı il merkezinin kuzeyinde, kuzeyde Araç, doğuda Tosya, batıda Kurşunlu, güneyde ise Çankırı Merkez ile çevrilidir. 1 Bucak 73 köy vardır. Deniz seviyesinden yüksekliği 950 m olup yüzölçümü 782km'dir.Merkez nüfusu 7000, köy nüfusu 6200 olmak üzere toplam nüfus 13200'dir. Toprak ürünleri bakımından zengindir. Hububattan buğday, arpa, mısır darı, pirinç; sebzelerden patates, soğan, fasulye, lahana, kabak ve meyvelerden elma, ayva, kiraz, şeftali, kayısı,vişne, ceviz, dut v.b yetişir.

Ekonomisi temelde tarım ve hayvancılığa dayalı olup,yetiştirilen ürünlerin başında tahıl ürünleri gelmektedir. Hayvancılık; daha çok büyük baş hayvancılık şeklinde yapılmaktadır. Ayrıca birçok köyde küçük baş hayvancılıkta yapılmaktadır. Yörenin bir diğer geçim kaynağıda ormancılıktır. Sanayisi gelişim aşamasında olup beklentileri karşılayacak boyutta değildir. Gelişmekte olan turizmin yöreye canlılık getirmesi beklenmekte ilçe belediyesi ve hemşehri derneklerinin düzenledikleri yayla etkinlikleri ve şenliklerle ile desteklenmekte olmasına rağmen tanıtım ve lobi faaliyetleri yetersiz kalmaktadır.