Çatalhöyük 2.01

Çatalhöyük – stanowisko archeologiczne położone na południowy wschód od miasta Konya w Anatolii w centralnej Turcji, w 2012 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Spotyka się też pisownię Çatal Höyük lub Çatal Hüyük bądź Catal Hüyück.Çatalhöyük to jedna z największych osad neolitycznych, odkrytych w ciągu ostatnich dziesięcioleci. Osada została odkryta pod koniec lat 50. XX wieku, a w latach 1961-1965 archeolodzy brytyjscy pod kierownictwem Jamesa Mellaarta prowadzili tam wykopaliska.Çatalhöyük rozłożone jest na dwóch wzgórzach, oddzielonych doliną rzeki. Wykopaliska z lat 60. dotyczyły tylko wzgórza wschodniego i objęły teren 13 ha. Osada na wzgórzu zachodnim pochodzi z okresu chalkolitu i była zamieszkana po opuszczeniu wzgórza wschodniego u kresu epoki neolitycznej.Szacuje się, że osada została założona między 7400 a 7300 roku p.n.e. Zamieszkiwało ją do 10 tysięcy ludzi, którzy zajmowali się rolnictwem oraz hodowlą zwierząt. Budowali dwupiętrowe domy z kamienia, gliny oraz z suszonej na słońcu cegły, które wybielano wapnem. W domach tych nie było schodów, na wyższe kondygnacje wchodziło się po drabinie, którą chowano do środka w razie ataku wroga. Okna były małe i niewiele wpadało przez nie światła. Wejścia do domów znajdowały się na dachu. Domy stykały się ze sobą ścianami i tworzyły zwartą konstrukcję podobną do pueblo. W kompleksach znajdowały się także pomieszczenia kultu religijnego oraz miejsca pochówku. Zwłoki chowano w pozycji embrionalnej, najczęściej zwinięte w specjalnych koszach.