BVU Tıp Fakültesi Klinikleri 5.11

Bugün,172 yılını doldurmuş bulunan çalışma hayatında,yurdun dört bucağından gelen yüzbinlerce vatandaşımıza şefkat ve şifa kucağı olmuş bulunan Gureba hastanesi (ki artık Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi olmuştur) tarihimizin şifa kurumlarından en önemlilerindendir.

Hastanemiz; 1843 (hicri 1261) yılında Sultan Abdülmecit’in annesi Bezm-i Alem Valide Sultan tarafından kurulmuş ve 1845 yılında ilgili vakıfname ile ‘’Bezm-i Alem Gureba-i Müslimin Hastanesi’’ ismiyle Müslüman fakirlere tahsis edilerek vakfedilmiştir.Hastanenin açılış günü ile ilgili çelişkiler var ise de,Takvim-i Vakayi gazetesinin o tarihlerdeki nüshalarının teyit ettiği şekilde hastanemiz tam olarak 24 Mart 1843 Cuma günü açılmıştır.

Tarihimizde 1826 yıllarında Ülkede ve özellikle İstanbul!da şiddetli bir kolera salgını vuku bulmuştur.Bunun üzerine Osmanlı Hükümeti İstanbul’da bir Karantina İdaresi kurarak,şehre dışarıdan gelenlerin tedavisi ve koleralıların tespit edilerek tedaviye alınmalarını bizzat sağlamıştır.O dönemde İstanbul'da mevcut sıhhi müesseseler:

Fatih Şifahanesi
Süleymaniye Darüşşifası
Haseki Bimarhanesi
Nur-u Banu Bimarhanesi olmak üzere dört farklı kurum bulunmaktaydı.

Yine bu tarihlerde,şiddetli bir çiçek hastalığı salgınının başgöstermesi,yeni sağlık kurumlarının kurulması zaruretini doğurmuştur.Bu durumu gören Bezm-i Alem Valide Sultan oğlu Padişaha başvurararak yeni bir hastanenin kuruluşu için girişimlere başlamıştır.

Bize ulaşan rivayetlere göre,Valide Sultan bir gece gördüğü rüyayı ertesi günü yorumlatınca ,yorumcu kendisine ''öyle bir hayır işleyeceksin ki dünya durdukça ikiyüz erkek senden hayırla bahsedecek''demiştir.Bunun üzerine kurulacak olan hastanenin ikiyüz yataklı erkek hastanesi olmasına karar verilmiştir.

O güne kadar yapılmış sıhhi müesseselerin hepsi hastane manasına gelen ''Bimarhane'' olarak adlandırılmışlardır. Hastane ismi ilk defa Valide Sultan'ın kurmuş olduğu bu hastanede kullanılmıştır.Gureba ismiyle kurulan ilk kurum 1836 yılında Edirnekapı'da Mihrimah Sultan Camisinin avlusunda kurulmuştu.Hastaların hasırlar üzerinde yerde yatırıldığı bu kurum sekiz yıl açık kaldıktan sonra kapatılmıştır.Bu tecrübeyi yaşamış olan Valide Sultan yeni kuracağı hastanenin çok daha modern olmasını istemiştir.

Kurulan hastanenin ilk resmi ismi,''Yenibağçede kain Bezm-i Alem Gureba-i Müslimin Hastanesi'' olmuştur.Bu isim halk tarafından kullanılışına göre dğeiştirilmiş ve genellikle ''Gureba Hastanesi'' ismi kullanılır olmuştur.
Hastanenin şehirden oldukça uzak bir yerde kurulması düşünüldüğünden,Yenibağçe Çayırı üzerinde kurulmasına karar verilmiştir.İnşaata nezaret etmesi açısından da Darbhane-i Amire Nazırı Saadetlü Tahir Bey sorumlu kılınmış ve inşaatın bitimine kadar bilfiil burasıyla ilgilenmiştir.Hastanenin yapıldığı yerin çukurda bir yer seçilmesinin nedeni suyun yukarılara taşınmasındaki sıkıntılar olmuştur.Eski bir Roma kalıntısının üzerine yapılan hastanenin Kalorifer odasının önündeki kemer in mevcudiyeti bunu doğrular niteliktedir.(Resim 1)

O tarihte,Yenibağçe Çayırı olarak anılan mevkii,Baltacı odaları olarak adlandırılan konaklarla çevrilmiş bulunmaktaydı.Ön tarafında şun anki Çapa tarafı arka kısmındaysa Ebubekir Paşa Bostanı (Şu andaki Vatan Cad.) bulunmaktaydı.Hastanenin arazisi kısmen Sultan Mustafa Vakfından,kısmen de Geyvanzade,Zeynep Kadın,Helvacıbaşı İskender Ağa,Mustafa Ağa ve Beyazıt-i Veli Vakıflarından satın alınmıştır.Adı geçen vakıflara yıllık olarak belirli mukataa ödenmesi kararlaştırılmıştır.