วัดชนะสงคราม ราชวรมหาวิหาร 5.7

วัดชนะสงคราม เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดราชวรมหาวิหาร ตั้งอยู่ริมถนนจักรพงษ์ แขวงชนะสงคราม เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ประวัติความเป็นมา
วัดชนะสงครามเป็นวัดที่สร้างมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ไม่ปรากฏหลักฐานการสร้าง เดิมเรียกกันว่า วัดกลางนา ต่อมาในสมัยกรุงธนบุรี บริเวณนี้เป็นชุมชนมอญ จึงมีพระสงฆ์มอญจำพรรษาอยู่ ณ อารามนี้แล้วเปลี่ยนชื่อเป็นวัดตองปุ โดยเลียนแบบวัดตองปุที่กรุงศรีอยุธยา สันนิษฐานว่าหมายความเป็นวัดพระสงฆ์ฝ่ายรามัญ และมีสมเด็จพระบวรราชเจ้า มหาสุรสิงหนาท สมเด็จพระอนุชาธิราช กรมพระราชวังบวรสถานมงคล เมื่อครั้งทรงรับราชการในสมัยกรุงธนบุรีเป็นผู้ถวายการทำนุบำรุง เนื่องด้วยนิวาสถานของพระองค์อยู่บริเวณไกล้เคียงแห่งนี้ แต่ยังเป็นเพียงวัดเล็กๆ
ครั้นถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ สมเด็จพระบวรราชเจ้า มหาสุรสิงหนาททรงบูรณปฏิสังขรณ์ทั่วทั้งพระอาราม น้อมเกล้าฯ ถวายเป็นพระอารามหลวง และโปรดให้เป็นวัดสำหรับพระสงฆ์มอญรามัญนิกาย เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ ๑ ทรงแต่งตั้งพระราชาคณะฝ่ายรามัญสำหรับพระนครตามประเพณีครั้งกรุงศรีอยุธยา ๓ รูป โปรดให้พระมหาสุเมธาจารย์ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส เป็นเจ้าคณะใหญ่รามัญนิกายปกครองพระสงฆ์มอญทั่วพระนคร ต่อมาได้พระราชทานนามวัดว่า วัดชนะสงคราม เมื่อทรงมีชัยชนะต่อข้าศึก ในสงคราม ๙ ทัพ นับว่าเป็นสงครามครั้งใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์
รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย หลังจากที่สมเด็จพระบวรราชเจ้า มหาเสนานุรักษ์ ทรงรับสถาปนาเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลแล้ว ได้เสด็จไปประทับที่พระราชวังบวรสถานมงคล โปรดให้ซ่อมแซมพระราชมณเฑียรบางส่วนที่ทรุดโทรม และโปรดเกล้าฯ ให้รื้อพระพิมานดุสิดา นำตัวไม้ส่วนที่ใช้ได้ไปสร้างกุฏิหลังพระอุโบสถ พระพิมานดุสิดานี้อยู่มาจนถึงสมัยสงครามมหาเอเชียบูรพาก็ถูกระเบิดทำลายเสียหายมาก ต่อมาพระครูวิสุทธิศิลาจารย์ เจ้าอาวาสวัดมะกอก แขวงบางระมาด เขตตลิ่งชัน ได้มารับซื้อส่วนที่ใช้ได้ของพระพิมานดุสิดา นำไปปรับปรุงสร้างเป็นหอสวดมนต์และศาลาการเปรียญของวัดมะกอก ยังคงมีบางส่วนเช่น บานประตู ได้นำไปเก็บไว้ในกุฏิเจ้าอาวาสวัดชนะสงคราม
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จพระราชดำเนินมาพระราชทานผ้าพระกฐินที่วัดชนะสงคราม เมื่อ พ.ศ.๒๓๘๘ ได้โปรดเกล้าฯ ให้บูรณะวัดชนะสงคราม ในคราวที่โปรดเกล้าฯ ให้บูรณะวัดมหาธาตุ แต่การยังทำไม่เสร็จก็สิ้นรัชกาลเสียก่อน
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้บูรณะวัดชนะสงครามต่อจากที่ค้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าอยู่หัว และได้สร้างพระวิหารขึ้น และสร้างกุฏิเจ้าอาวาสถวาย บริเวณริมคลองให้ทำเขื่อนศิลาเป็นขั้นบันได และพระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงประกอบพิธีถวายกุฏิเจ้าอาวาส ในปี พ.ศ. ๒๓๙๖
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้บูรณะซ่อมแซม กุฏิ เสนาสนะและสิ่งก่อสร้างอื่น ๆ ที่ชำรุดทรุดโทรม รวมทั้งสร้างถนนภายในวัด พ.ศ. ๒๔๕๒ ได้บูรณปฏิสังขรณ์หลังคาพระอุโบสถเนื่องจากถูกฟ้าผ่า
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้มีการสร้างกุฏิเพิ่มขึ้น พ.ศ. ๒๔๖๗ ได้ปิดทองพระประธานและพระสาวกในพระอุโบสถ ซ่อมแซมฐานชุกชีใหม่ นอกจากนี้ยังได้เริ่มดำเนินการก่อสร้างที่บรรจุอัฐิพระราชวงศ์ฝ่ายพระราชวังบวรสถานมงคลที่เฉลียงพระอุโบสถด้านหลัง การสร้างนี้ความจริงเป็นพระราชดำริมาตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว แต่ยังไม่ได้สร้างก็สิ้นรัชกาลเสียก่อน ครั้นถึงรัชกาลที่ ๖ สมเด็จพระศรีพัชรินทรา บรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระราชอุทิศพระราชทรัพย์ ให้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ก่อสร้างที่บรรจุพระอัฐิที่เฉลียงท้ายพระอุโบสถ โดยกั้นผนังระหว่างเสาท้ายพระอุโบสถเป็นห้อง ทำเป็นคูหา ๕ ช่อง คูหาหนึ่งเจาะเป็นช่องเล็ก ๆ สำหรับบรรจุพระอัฐิของเจ้านายตามรัชกาล แต่การก่อสร้างครั้งนี้ไม่เสร็จก็สิ้นรัชกาลเสียก่อน
ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ซึ่งทรงดำรงตำแหน่งเป็นนายกราชบัณฑิตยสภา ได้นำความขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณาพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชทรัพย์ ให้ราชบัณฑิตยสภาดำเนินการก่อสร้างให้แล้วเสร็จ โดยมอบให้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฯ กรมพระยานริศรานุวัตติวงศ์ทรงดำเนินการ เมื่อการก่อสร้างเสร็จแล้ว ได้มีพิธีอัญเชิญพระอัฐิจากพระราชวังบวรสถานมงคลไปประดิษฐาน ในปี พ.ศ. ๒๔๗๐ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงบำเพ็ญพระราชกุศลอุทิศถวายด้วยพระองค์เอง
ในช่วงรัชกาลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร วัดได้ถูกทำลายไปด้วยระเบิดจากสงครามหาเอเชียบูรพา ทำให้วัดทรุดโทรมไปมาก จวบจนรัชกาลปัจจุบัน ในสมัยสมเด็จพระมหาธีราจารย์ ได้ทำการบูรณปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่ ในทุกๆ ด้าน ทำให้วัดมีความเรียบร้อย สวยงาม ดังที่ปรากฏในทุกวันนี้

ปัจจุบันมี พระเทพวิมลมุนี (กฤช กิตฺตวํโส ป.ธ.๓) เป็นเจ้าอาวาส