Stadsschouwburg 4.36

De Stadsschouwburg – daterend uit 1883 - aan de Turfsingel 86 in Groningen is voor velen het belangrijkste theater van stad en ommeland. Artiesten uit binnen- en buitenland voelen zich er thuis, mede omdat het publiek zo dicht op het podium zit. Sinds 1994 is de Stadsschouwburg een Rijksmonument.Voorgeschiedenis en opening in 1883In 1868 presenteerden de architecten H.P. Vogel en ir. F.W. Van Gendt in het tijdschrift De Opmerker tekeningen voor een ontwerp van een nieuwe Stadsschouwburg in Groningen. In dat jaar kreeg Van Gendt, in dienst getreden bij Domeinen, de vaste directie over het slopen en transformeren van alle grote vestingen die werden opgeheven, zoals onder meer Maastricht, Zutphen en Groningen. In 1874 publiceerden Van Gendt en Vogel opnieuw in De Opmerker over het Groningse schouwburgontwerp. Het ontwerp was gebaseerd op een eerder ontwerp van deze heren voor een schouwburg in Arnhem uit 1863. Net als de meeste negentiende-eeuwse voorbeelden betreft het een theater van het logetype, met parterre en hoefijzervormig op het toneel georiënteerde balkons met loges. De toneelopening werd benadrukt door een rijk gedecoreerde omlijsting en werd geflankeerd door in die omlijsting opgenomen loges met kleine balkons. De Stadsschouwburg is, om te hoge kosten te besparen,  bijna volledig traditioneel gebouwd, met gebruik van baksteen en hout en slechts zeer beperkt gebruik van ‘moderne’ materialen zoals gietijzer, staal en beton. Ook op brandwerendheid is flink bezuinigd, ondanks talrijke branden in theaters in Europa vlak voor de bouw in Groningen.Gedurende de hele voorbereiding van de bouw was er gekrakeel over te hoge kosten en werd er flink bezuinigd op het ontwerp. Onder meer zag men af van een verhoogde toneeltoren, de aanleg van elektriciteit en andere moderne voorzieningen. Verder ontbraken veel noodzakelijke dienst- en opslagruimtes. Na de voltooiing van de schouwburg moest het gebouw dan ook al gauw allerlei aanpassingen en uitbreidingen ondergaan om het bruikbaar te maken en houden. Op 8 oktober 1883 kon het gebouw feestelijk in gebruik worden genomen. De Stadsschouwburg veroverde snel een vaste plek in het culturele uitgaansleven van Groningen.