Het Natuur Instituut is een professionele organisatie die zich inzet voor méér natuur en een beter milieu. Alle professionals (o.a. biologen, ecologen, natuurgidsen, bestuursleden) zetten zich geheel vrijwillig in. Het Natuur Instituut is met name actief in Utrecht, Noord-Holland en de Waddenzee. Ook de aangesloten werkgroepen, verenigingen of natuurgroepen zetten zich vrijwillig in door bijvoorbeeld bewonersinitiatieven in het groen, landschapsonderhoud, flora- en fauna-onderzoek, landschapsbescherming, cursussen, excursies of lezingen.