Life Sciences & Chemistry 3.08

Het domein Life Sciences richt zich op de studie (kennisontwikkeling) en het gebruik van levende organismen en biologische processen t.b.v. producten, processen en diensten van economische en sociale waarde.

Het hoger laboratorium onderwijs levert studenten af voor het domein Life Sciences. De afgestudeerde analisten komen voornamelijk in de volgende drie sectoren terecht:
- Het primaire bedrijfsleven: chemische-, farmaceutische- en voedingsindustrie.
- De toeleverende en ondersteunende industrie: gespecialiseerde productiebedrijven, analyselaboratoria, servicelaboratoria (Kwaliteit, Arbo & Milieu, KAM), ingenieurs- en adviesbureaus.
- De semioverheid (universiteiten, kennisinstituten en ziekenhuizen) en de overheid.
De werkzaamheden bestaan vooral uit het in multidisciplinair samenwerkingsverband verrichten van laboratoriumwerkzaamheden op het vlak van onderzoek (Research & Development, R&D), productie, technische service (Commercie, Service en Dienstverlening, CSD) en analyse.
Afhankelijk van de opleiding en afstudeerrichting komen de analisten in specifieke onderdelen van deze sectoren terecht. De Hlo-analist maakt daarbij veelal gebruik van geavanceerde en geautomatiseerde apparatuur, informatietechnologie en geavanceerde software om chemische en biologische processen te simuleren en te optimaliseren. Dat vraagt primair om een zelfstandige, analytische, abstraherende, onderzoekende en dienstverlenende attitude. Daarbij wordt nadrukkelijk rekening gehouden met de heersende regels voor Safety, Health & Environment (SHE), registratie (EU, FDA), certificering (ISO), Good Laboratory Practice (GLP) en Good Manufacturing Practice (GMP). Daarnaast vormt de opleiding van het hoger laboratorium onderwijs een goede basis voor een masteropleiding in bijvoorbeeld de biologie, chemie, biomedische wetenschappen en geneeskunde en zal een deel van de afgestudeerden naar het onderwijs zelf doorstromen.
De Bachelor opleiding van het HLO van INHolland maakt onderscheid tussen de volgende CROHO’s (centraal geregistreerde opleidingen van het hoger onderwijs):
- Chemie
- BML (Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek afstudeerrichting medische diagnostiek)
- BML (Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek afstudeerrichting bioresearch)
- Biotechnologie

De Hbo-analist Chemie komt bijvoorbeeld terecht in de chemische industrie (denk hierbij aan innovatief R&D op product, proces en productieniveau). De Hbo-analist BML afstudeerrichting medische diagnostiek vindt bijvoorbeeld emplooi in de gezondheidszorg (ziekenhuizen, streeklaboratoria voor de volksgezondheid c.q. GGD etc.), universiteiten- en semioverheidsinstellingen RIVM, TNO, NKI, Sanquin etc.) alsmede de farmaceutische industrie en aanverwante bedrijven. De Hbo-biotechnoloog en de Hbo-analist BML – bioresearch zijn breed en specifiek inzetbaar binnen bijvoorbeeld de farmaceutische en de voedingsmiddelenindustrie, universiteiten en semioverheid instellingen. Hierbij richt de biotechnoloog zich met name op het proces en de productie (hoe los ik een technologisch probleem op) en achterhaalt de BML- afstudeerrichting bioresearch de vragen van meer fundamenteel en toegepaste onderzoek (hoe is de natuur ingericht).
In de praktijk komen de Hlo-analisten op de meest uiteenlopende applicatieterreinen terecht. Hier wordt een niveau bereikt dat analisten ondanks de verschillende afstudeerrichtingen tevens op een flexibele wijze inzetbaar maakt. Afhankelijk van de context kan de analist daarbij na enkele jaren doorgroeien naar meer leidinggevende functies zoals projectleider of afdelingshoofd of naar functies als kwaliteitscoördinator, beheerder van apparatuur, informatietechnoloog, etc.. Bij aanvang in het beroepenveld functioneert een Hbo-analist meestal onder de eindverantwoor¬de¬lijkheid van een academicus. Binnen een multinational meestal specifiek binnen een bepaalde vakdiscipline en veel breder binnen het midden- en kleinbedrijf (MKB).
De beoogde eindkwalificaties zijn ontleend aan de landelijke opleidingsprofielen, die zijn opgesteld voor een beginnend beroepsbeoefenaar en die zijn afgestemd binnen het Domein Applied Sciences (DAS). Daarbij geeft de opleiding extra aandacht aan de competentie Zelfsturing.
Binnen het domein wordt zowel gesproken van Applied Sciences als Life Sciences . Applied Science is een term die met name wordt gehanteerd door Nederlandse Hbo-instellingen. Hierbij gaat het om studies waarbij concepten uit tenminste drie klassieke natuurwetenschappen; scheikunde, biologie en natuurkunde, aan de orde komen. Ook kunnen aspecten uit andere wetenschapsgebieden aan de orde komen, zoals bijvoorbeeld bij de informatica (bio-informatica). Binnen het huidige Hbo vallen hieronder de volgende CROHO-geregistreerde opleidingen:
• biologie en medisch laboratoriumonderzoek
• chemie
• chemische technologie
• applied science en bio-informatica
Daarnaast bestaan andere opleidingen als biotechnologie, forensisch onderzoek, milieukunde, technische natuurkunde en voedingsmiddelentechnologie.
Analisten kunnen binnen een breed scala van bedrijven en instellingen werkzaam zijn, zoals het bedrijfsleven, (semi) overheidsinstellingen, universiteiten en onderzoeksinstellingen, servicelaboratoria, gezondheidszorg en milieu.
De diversiteit aan onderwerpen binnen Life Sciences is groot en het werkveld breed. Functies verschillen, gemeenschappelijk is de natuurwetenschappelijke invalshoek bij het werken en de techniek als gereedschap hierbij.

Het DAS onderscheidt de volgende beroepsdomeinen:
• research en development
• commercie, service en dienstverlening
• toepassing en productie
• medische laboratoriumdiagnostiek
• engineering en fabricage
Life sciences wordt ook wel ingedeeld in de volgende sectoren:
• health & welness
• energy & environment
Het ministerie van Economische Zaken hanteert de volgende indeling:
• agro-food
• human health
• environment
• general life sciences
TNO hanteert de volgende indeling:
• farmacie
• agro-food
• apparaten & instrumenten
• milieu
• overig
Daarnaast kunnen sectoren ook weer worden onderverdeeld, zoals b.v. biotechnologie:
• wit: industriële productie van chemische verbindingen en materialen
• rood: productie van geneesmiddelen
• groen: veredeling van landbouwgewassen
• blauw: water
Binnen alle sectoren van Life Sciences bestaat de kern van de werkzaamheden uit het zelfstandig of in teamverband oplossen van problemen, of het beantwoorden van vraagstellingen op het gebied van natuurwetenschappen door veelal experimenteel onderzoek. Dit vraagt van analisten een analytische, abstraherende, onderzoekende en dienstverlenende houding.


taakgebieden
Hbo-analisten functioneren in grote bedrijven vaak onder inhoudelijke eindverantwoordelijkheid van een academicus, in midden- en klein bedrijf dragen zij vaak zelf eindverantwoordelijkheid.
Analisten kunnen zich specialiseren door zich op een bepaald terrein toe te leggen. Doorgroeien naar leidinggevende functies is normaal gesproken pas mogelijk na enkele jaren beroepservaring. Andere taakgebieden bestaan uit:
• kwaliteitscoördinator
• instructeurbegeleider
• beheerder van apparatuur
• informatietechnoloog
• docent
• commerciële functies in het bedrijfsleven
ontwikkelingen binnen Life Sciences
Binnen het domein Life Sciences zijn de volgende, voor de opleiding relevante, ontwikkelingen waar te nemen:
• biotechnologie en bio-informatica nemen aan belang toe
• binnen chemie ontwikkelen zich twee stromingen:
• puur chemie
• chemie gebonden aan life sciences vraagstukken
• technologie en manier van werken / denken worden uniformer
• wetenschappelijk ontwikkelingen gaan snel
• biologie en medisch laboratoriumonderzoek vormen een belangrijke basis
• binnen alle gebieden binnen Life Sciences is er sprake van voldoende gemeenschappelijkheid (natuurwetenschappelijke invalshoek en techniek als belangrijk gereedschap) zodat een gedeeltelijk gezamenlijk programma mogelijk is