De Blauwbaadjes CV 2.81

Het begon allemaal in 1973 met het idee van Theo Schoonderwoerd om uit ieder senior-elftal van Unio iemand te charteren die te samen de eerste Raad van Elf vormden. Het zaterdagelftal leverde de eerste Prins. Aangezien Unio in blauwe shirts voetbalde, was de naam “De Blauwbaadjes” snel gevonden.



De eerste twee jaar was er op zaterdagmiddag ook iets georganiseerd voor de kinderen. Eerste “artiest” was een bandparodist uit Waddinxveen die “Willempie” voortoverde. Tijdens het prinsenbal in 1976 vergaapten de aanwezigen zich aan een act van een buikdanseres, de later heel bekend geworden Yonina.



In 1978 was het kindercarnaval al zo populair geworden dat het voor de laatste maal in het Unio-clubhuis werd gehouden met zo’n 350 kinderen. Om het grote aantal kinderen iets te kunnen bieden werd er voor het eerst een loterij gehouden. Een grote sprong werd in het seizoen 1978-1979 gemaakt. Voor het eerst gingen “De Blauwbaadjes” de stad in en wel voor het kindercarnaval in Tjou (tegenwoordig de Klepper), waar Ome Willem voor een kleine 600 kinderen optrad. Ook de optocht zag in dat zelfde seizoen het levenslicht. Met behulp van de buurtverenigingen reed de Prinsenwagen een route door Uivergein. Bij “De Roos” werd voor het eerst ook op de zaterdagavond carnaval gevierd. Om alles naar buiten toe uit te dragen en de nodige financiele middelen te vergaren werd het nu overbekende boekje “De Uivergeiner” voor het eerst huis aan huis verspreid.



Het succes van 1979 inspireerde de carnavalsvereniging om in 1980 het carnaval verder uit te breiden. De zondagavond werd in het programma opgenomen bij leutbunker “Het Stadswapen”. Bijzonder was voorts dat het carnaval een officieel tintje kreeg door de overhandiging van de stadssleutel aan Prins Carnaval als start van het weekend. Verdere uitbouw volgde al snel en wel in het jaar 1981. De bejaarde inwoners werden betrokken bij het festijn. Op de maandagavond werd “De Wulverhorst” dat jaar voor het eerst door Prins en gevolg bezocht. Ook het verzorgingshuis “Callicarpa” kreeg het selecte gezelschap op visite. Het fenomeen “dweilen” na de optocht kreeg eveneens in dat jaargang gestalte.



Omdat de leut nog lang niet op was bij de fervente carnavalsvierders na de zondag, werd in 1982 de maandagavond als sluitingsavond geintroduceerd, daardoor werd de avond voor de bejaarden verschoven naar de donderdag, zodat er dus een uitbreiding van weer een avond plaats vond. Tevens was het Ben Brand die in 1982 voor de eerste maal de kindermiddag in Tjou verzorgde, iets wat hij in totaal vijf jaar vol overgave zou doen. Ook in 1983 werd er van donderdag tot en met maandag op diverse fronten carnaval gevierd. Zelfs de dinsdagavond was in het geheel betrokken, zij het dat deze avond in “De Bokkesprong” speciaal was voor medewerkers en genodigden.



Voor het eerst werd na overhandiging van de stadssleutel een “slapleuter” benoemd, iemand die op de een of andere wijze op wat voor gebied dan ook in het lokale nieuws was geweest.



1984 was het jaar van het elf-jarig bestaan. Door het organiseren van een superloterij kwam er heel wat geld in het laatje, waardoor veel bekende artiesten hun opwachting in Uivergein maakten. Ook “De Blauwbaadjes” waanden zich als artiesten. Zij togen de studio in voor het vervaardigen van een heuse carnavalsplaat met als titels: “De IJsselstroom en De Pit”.



In 1985 werd een donateursclub in het leven geroepen om wat meer financiele armslag te krijgen en nog meer binding met de carnavalsvierders. Al jaren werd er gestreefd naar een eigen hofkapel, die in 1986 onder de naam “De Blauwblazers” het geheel ging ondersteunen. Dit jaar werd er tevens carnaval gevierd bij “De Dijketelg”, waar de “Railbeiters” hun vijfjarig bestaan vierden, en bij v.v. Oudewater. Om aan de wens van de oudere jeugd tegemoet te komen, werd er op zaterdag een carnavalsdisco in Tjou gehouden.



Op 14 november 1986 kreeg Lee Towers de hele zaal, ruim 500 mensen, plat met een daverend optreden tijdens het Prinsenbal. Het verdere programma die avond met muziek van Windfall en Yac Yac 5 zal velen nog als muziek in de oren klinken. De locatie Seelt was gedurende vele jaren een begrip tijdens het carnaval. In 1987 was het de laatste keer dat de vloer er veerde als nooit te voren, alvorens de tent dicht ging. De jurering van de optocht werd in handen gegeven van het college slapleuters. Het programma bleef in 1988 in grote lijnen hetzelfde. Als vanouds vormde de zondagmiddag weer het decor voor het gezellige familiecarnaval bij Unio, een traditie. Op dinsdagavond was inmiddels de donateursavond ingesteld, die zich in een steeds grotere belangstelling mocht verheugen.



In plaats van het gebruikelijke Prinsenbal, werd in 1989 een play-back show verzorgd door leden van de Raad van Elf. aan het eind daarvan kwam de nieuwe Prins uit de juke-box tevoorschijn. De succesvolle show werd later nogmaals uitgevoerd bij de bevriende carnavalsvereniging “De Lorre” in Rossum. Bij de grote optocht in Montfoort vielen de Blauwbaadjes met hun fraaie prinsenwagen in de prijzen. Om het carnaval nog meer invulling te geven, werd in 1990 op de dinsdagmiddag de boerenkoolmiddag ingesteld, waar iedereen op vertoon van een kaart gratis een portie boerenkool kon nuttigen.



Het carnaval op de vrijdagavond werd vanaf dit jaar om en om bij Unio of OVS gevierd. Tijdens het Heksenfestijn werd er in 1990 een succesvolle Caribean-Night in een grote tent aan de Waardsedijk georganiseerd, waarop het er met de limbodansers heet toe ging. 1991 ging de analen in als een behoorlijke winter, waarin zelfs de Prins en gevolg voltallig de grote gracht op de schaats in bezit namen en een soort optocht vormden. Wellicht als een soort alternatief, want vanwege de Golfoorlog werd besloten geen carnavalsoptocht in Uivergein te houden.



Het carnaval op de lagere scholen kreeg ook steeds meer voet aan de grond en de Blauwbaadjes bezochten op vrijdagmiddag enkele scholen. Boerenkapel “De Gatenblazers” stapten in 1992 in de carnavalscarrousel. Deze Goudese groep vormt inmiddels een vast beeld tijdens carnaval en staat garant voor sfeer en kwaliteit. In de jaren 1993 en 1994 stabiliseerde het carnaval zich als het om het programma ging. Het aantal carnavalsvierders nam in deze jaren nog steeds toe, waarbij het opvallend is dat er een grote groep van vaste aanhangers is. De toename zit vooral in het feit dat de jeugd het carnaval heeft ontdekt, eigenlijk de tweede generatie carnavalsvierders vormt.

Door de jaren heeft de carnavalsvereniging zich ook op tal van andere terreinen laten zien. Te denken valt daarbij o.a. deelname aan de braderie met spectaculaire dingen als “Olifantje rijden”, de marmottenbak en het eieren gooien op de toenmalige Prins aan het schavot. Bezoeken van recepties op verschillend nivo behoorde eveneens to de taken. Voor een goud van avond werd de hand in het verleden ook niet omgedraaid. Wat dacht u van de tentfeesten met Rowwen Héze en Guus Meeuwis?



Duidelijk is de conclusie gerechtvaardigd dat carnaval in Uivergein zijn plaats in de samenleving heeft ingenomen en is uitgegroeid van een avondje gezellig feesten in een clubhuis tot een volksfeest waaraan iedereen kan deelnemen.

Carnaval en historie.

Al lang bestaat er discussie wat nu eigenlijk de oorsprong van het carnaval is. In Nederland zijn we geneigd het als een katholiek feest te benoemen en ‘dus’ wordt carnaval beneden de rivieren gevierd. In de recente historie klopt dat ook wel, want ook óver onze landsgrenzen wordt carnaval hoofdzakelijk door de katholieke bevolkingsgroepen gevierd. Toch heeft het gebruik méér historie en bestaat het al veel langer dan de in Nederland zo bekende scheiding tussen ‘de katholieken en de rest’.

Teruggaand in de geschiedenis ontmoet je zowel heidense als godsdienstige invloeden die op de een of andere manier allemaal te maken hebben met de viering van het nieuwe jaar of een nieuwe lente. Centraal daarbij staat dat hiërarchie in de maatschappij werd omgedraaid. Een misdadiger werd tijdelijk koning (Mesopotamië), een slaaf mocht enige tijd ongestraft zijn baas treiteren (Romeinse tijd) en nu kennen we nog steeds Prins Carnaval. Soortgelijke feesten vind je ook terug in de geschiedenis van de Maya’s, Afrikaanse volkeren en in China.

Tijdens de Middeleeuwen in onze contreien zag de kerk met lede ogen al dat heidens gedoe aan en ze slaagde er maar niet in om narrenfeesten en andere uitspattingen bij het begin van de lente onder de knoet te houden. De oplossing was simpel: geef die feesten een religieus tintje en zijn eigen plekje in de godsdienst. Vanaf dat moment werd carnaval aan de vooravond van de vastenperiode gevierd.

Dat was de laatste gelegenheid om nog eens flink te schransen. De werkelijke reden was dat het vlees toch niet langer bewaard kon worden omdat het ijs in de koelkelders bij het begin van de lente begon te smelten. De voorraad moest dus zo vlug mogelijk op. Hier vinden we ook één van de mogelijke verklaringen van het woord carnaval: ‘carne vale’, latijn voor ‘vaarwel vlees’.

Anderen herleiden het tot ‘carrus navalis’, wat in diezelfde taal een speciaal soort kar betekent. Dat zou ook best kunnen, want al in Mesopotamië werd de tijdelijk tot koning gekroonde misdadiger feestelijk rond gevoerd in een boot op wielen. En ook onze tegenwoordige Prins Carnaval heeft in de optocht een heuse ‘prinsenwagen’. Hoe dan ook, de historici zijn het duidelijk niet eens!


Wanneer is het carnaval?

Wél zeker is dat de datum voor carnaval zijn oorsprong vindt in de kerkelijke kalender. Pasen is bepalend voor de datum van de eerste carnavalsdag. Paaszondag is, volgens het concilie van Nicea (325 voor Christus), de eerste zondag na de eerste volle maan na het begin van de lente (21 maart). Ga dan zeven weken terug voor de eerste carnavalsdag (of 47 dagen voor aswoensdag).

Carnaval begint officieel op zondag. De zaterdag is er in de loop der jaren als extra feestdag “bijgesmokkeld”.

Pasen kan op zijn vroegst op 22 maart zijn en op zijn laatst op 25 april. Dit houdt in dat de vroegst mogelijke carnaval 1 februari is. De laatst mogelijke datum is 7 maart. Het kan dus nóg vroeger dan dit jaar: in 2008 is het carnaval van 3 tot 5 februari!


Haringhappen.

Onlosmakelijk met carnaval verbonden. Het is een oud gebruik dat terug te voeren is op de aanvang van de vastentijd op aswoensdag, waarbij in de zuidelijke provincies veel haring wordt gegeten. Met het ‘haringhappen’ gaf men oorspronkelijk uiting aan het feit dat men bij het vasten wel vis, maar geen vlees mag eten.