Beerze 1.76

De Beerze is een beek in Noord-Brabant.EtymologieDe naam Beerze werd al in 1545 gebruikt door keizer Karel V. De herkomst van de naam is onzeker. Het kan verwijzen naar beer, dat in het Middelnederlands "modder" betekent, het kan ook zijn afgeleid van berne (bron) of barne (branden). Barne verwijst dan naar de aanwezigheid van veen (turf), dat vroeger dienstdeed als brandstof voor de kachel. Het veen werd gevormd in de laaggelegen gebieden rond de beek.GeografieDe Beerze is ruim opgevat een beek die als Aa of Goorloop in het Riebos bij Lommel ontspringt, meerdere zijbeken in zich opneemt en zich uiteindelijk nabij Boxtel splitst in een oostelijke tak die uitmondt in de Dommel en een westelijke tak die uitmondt in de Esschestroom, die bij Halder ook in de Dommel uitkomt. Strikt genomen begint de Beerze bij het landgoed Baest, waar de Grote Beerze en de Kleine Beerze samenstromen. Vervolgens stroomt de beek langs Spoordonk en de Kampina naar Lennisheuvel, waar de Beerze Smalwater gaat heten. Om een watermolen bij Boxtel aan te drijven is daar rond 1200 een aftakking gegraven die in de Dommel uitkomt. Deze aftakking heette oorspronkelijk Molengrave of Molengraaf, staat op latere kaarten ook als Stroom genoemd, maar draagt officieel de naam Smalwater. De oorspronkelijke beek heeft nu meer van een zijtak die bij Esch in de Esschestroom uitmondt. Deze tak heet Kleine Aa, Kleine Dommel, of Dommeltje, maar is per abuis ook weleens als Smalwater aangeduid.