Elusa 1.38

Elusa, także: Haluza – starożytne miasto nabatejskie położone na pustyni Negew w Izraelu, ok. 20 km na południowy zachód od współczesnej Beer Szewy.Ruiny miasta zostały odkryte w 1838 roku przez Edwarda Robinsona, ponownie zwiedził je na przełomie XIX i XX wieku Alois Musil. Prace wykopaliskowe rozpoczęła w 1938 roku anglo-amerykańska misja archeologiczna pod kierownictwem H.D. Colta. W latach 70. i 80. XX stulecia wykopaliska w Elusie prowadził Awraham Negew.Elusa rozwinęła się ze stacji handlowej położonej na szlaku z Petry do Gazy, dane archeologiczne świadczą, że istniała już w III wieku p.n.e. Jej teren ograniczony był przez dwie wadi, Nachal Besor i Nachal Atadim, z których systemem kanałów doprowadzano do miasta wodę. Rozkwit Elusy przypada na czasy nabatejskie i okres rządów rzymskich. W trakcie prac archeologicznych odsłonięto ruiny teatru i ufortyfikowanego pałacu. Obronę miastu zapewniała biegnąca frontem do dolin linia wież strażniczych. W okresie tym Elusa stanowiła ośrodek kultu bogini Wenus, który utrzymał się jeszcze w jakiś czas po wprowadzeniu chrześcijaństwa.