Aigosthena 2.46

Τα Αιγόσθενα ήταν αρχαία πόλη των Μεγαρέων. Ήταν κτισμένα στους πρόποδες του Κιθαιρώνα, κοντά στην αρχαία, επίσης Μεγαρική πόλη Παγές στην θέση που βρίσκεται σήμερα το χωριό Πόρτο Γερμενό. Η στρατηγική θέση των Αιγοσθενών έγινε αιτία να τα διεκδικήσουν από τους Μεγαρείς οι Βοιωτοί και οι Αθηναίοι. Τον 4ο αιώνα π.Χ. στα Αιγόσθενα έγιναν μεγάλα οχυρωματικά έργα με την βοήθεια των Αθηναίων για την αντιμετώπιση τοι Βοιωτικού κινδύνου, επειδή τότε οι Μεγαρείς είχαν συμμαχήσει με την Αθήνα. Τα τείχη αυτά σώζονται σήμερα σε καλή κατάσταση. Για λίγες δεκαετίες προς το τέλος του 2ου αι. π.Χ. ήταν στην κατοχή των του Κοινού των Βοιωτών και ανεξάρτητο μέλος της Αχαϊκής Συμπολιτείας από το 192 π.Χ. ως τη ρωμαϊκή κατάκτηση. Τα Αιγόσθενα ήταν το κέντρο της λατρείας του μάντη και θεραπευτή ήρωα Μελάμποδα και χάρη στο σχετικό ιερό τα αναφέρει και ο αρχαίος περιηγητής Παυσανίας. Στην ετήσια γιορτή του ιερού τελούνταν αγώνες. Στα πρωτοχριστιανικά χρόνια ο οικισμός πρέπει να είχε μια σχετική άνθηση, αν κρίνει κανείς από τα θεμέλια της βασιλικής που απέμειναν. Κατά την Τουρκοκρατία η περιοχή ήταν σχεδόν τελείως έρημη κι έτσι το οχυρό διατηρείται σε πολύ καλή (σε σχέση με την αρχαιότητά του) κατάσταση καθώς τα υλικά του δε χρησιμοποιήθηκαν για το χτίσιμο κάποιου νεώτερου οικισμού.