Καπρικό Λαδωμένου 3.58

Mαθαίνοντας Τέχνες και Τεχνάσματα της Φύσης
από τους Προγόνους

Κάποιοι άνθρωποι μεγαλώνουν μαθαίνοντας να ξεκαρπουλίζουν γνώσεις και τεχνικές που παραδίνονται απο γενιά σε γενιά. Η γενιά Λαδωμένου ξεκίνησε από τα ορεινά χωριά του οροπέδιου Λασιθίου και έδινε τις μάχες της επιβίωσης μέσα από στερήσεις και κακουχίες. Σκληροί αγώνες με τα ελάχιστα μέσα που
διέθεταν και ακόμη πιό δύσκολη η καθημερινή δουλειά. Η μάνα φύση αρμηνεύει, διδάσκει, χαρίζει. Στο παραδεισένιο περβόλι της γής τα δώρα είναι ευλογία και έλεος για όσους ερευνούν, προβληματίζονται, μηχανεύονται.
Ο παππούς Λαδωμένος μετακόμισε από το οροπέδιο Λασιθίου στου Γαλατά Πεδιάδος. Ο αγώνας της ζωής τον έκανε πολυμήχανο. Εκμεταλλευόμενος τη γνώση των προγόνων και προσπαθώντας να βρεί τρόπους επιβίωσης έγινε επινοητικός. Ήξερε πως οι Λασιθιώτες έκαναν παστά για να εξασφαλίζουν τροφή στις σκληρές μέρες της δουλειάς για όλη την οικογένεια. Οι συνταγές της παράδοσης είναι Ευαγγέλιο που δείχνει δρόμους. Τότε, η κάθε οικογένεια
ανέθρεφε ένα μεγάλο χοίρο ώστε να εξασφαλίζει φαγητό,παστά, ζωικό λάδι, γλύνα, σύγλυνα, ψητά, λουκάνικα, λαρδιά για αρκετό καιρό. Εκμεταλλευόταν ότι μπορούσαν κι όπως μπορούσαν αναπτύσοντας τέχνες και τεχνικές. Ετσι ο παππούς επινόησε το καπρικό και τον ειδικό τρόπο να το παρασκευάζει. Το χοιρινό κρέας μαζί με το δέρμα ψήνεται σε φούρνους χωρίς νερό. Γίνεται τραγανιστό και νόστιμο, οφέλιμος μεζές που με αργό και απολαυστικό μάσημα αλλά και με τη συνοδία του γάργαρου κρασιού προσφέρει θερμίδες και δύναμη.
Βλέποντας ο παππούς Λαδωμένος ότι ο καλοψημένος και ροδοκόκκινος μεζές άρεσε σκεύτηκε να τον προσφέρει σε παρέες, γλέντια και πανηγύρια. Ετσι σιγά σιγά καθιερώθηκε σε πανηγύρια της πεδιάδας και επεκτάθηκε και στα γειτονικά μέρη. Άρχισαν να στήνουν ξύλινους πάγκους που το πρόσφεραν τυλιγμένο σε λαδόκολα. Ακόμα και σήμερα στο πανηγύρι της Αγιάς Μαρίνας ο μεζές του καπρικού έχει την τιμητική του.
Τον παππού διαδέχτηκε ο γιός του ο Μανώλης Λαδωμένος με την κερά του κρουσταλένια. Έχτισαν πετρόφουρνο στη Φοινικιά κι άρχισαν να εκτρέφουν χοίρους με φυσικές τροφές. Πατάτες, βελάνια, χουμά, φρύα, μήλα, πίτουρα. Από τα πανηγύρια απλώθηκαν σε σπίτια, σε γραφεία, σε πόλεις, σε χωριά προσφέροντας καπρικό.
Η οικογένεια Λαδωμένου, Γιοί και κόρες μεγάλωσαν μαθαίνοντας να παρασκευάζουν με εκλεκτό τρόπο τον εκλεκτό μεζέ της λαϊκής παραδοσιακής συνταγής. Η Μαρίνα μαζί με τις τεχνικές και τις κληρονομιές των
προγόνων θέλει να βάζει και τις δικές της πινελιές. Της αρέσει να μαζεύει χόρτα, καρπούς, ρίζες, βλαστάρια, βότανα και άλλα δώρα της φύσης. Της αρέσει ακόμα το χωριάτικο προζυμένιο ψωμί με ντόπιο αλεύρι, ο “Λάζαρος”
που έλεγαν οι παλιοί. Μόνη της φτιάχνει ψωμί και εκλεκτές σαλάτες με αγνά, παραδοσιακά υλικά και αρωματικά. Το καπρικό συνοδευμένο με Λάζαρο και καλό κρασί είναι ζηλευτός, περιζήτητος μεζές. Αφού τυλίξει τους μεζέδες σε λαδόκολα και τους δέσει με σπαγάκι, στολίζει το καλαμένιο πανέρι με μοναδικό τρόπο. Πλέκει ανθούς, βοτάνια,φυτά, φύλλα, κλωνιά και καρπούς. Μοσχοβολούν οι αντοναίδες, οι θρούμπες, οι θύμοι, οι ρίγανες και τα απλωμένα λεμονόφυλλα. Οι γιρλάντες με τα πιπερόνια και τα λουλούδια κάνουν το πανέρι να μοιάζει με έργο τέχνης.
Η φύση αρμηνεύει και σιωπώντας δείχνει δρόμους και μονοπάτια σε όσους την αγαπούν και την σέβονται. Στο καλάθι της Μαρίνας αχνίζουν οι μυρωδιές που ζαλίζουν το νου γιατί βάζουν ζωή στα χρόνια των αγαπητικών της Ζωής!