Γρατινή Ροδόπης 3.76

Η Γρατινή είναι ένα χωριό περίπου 13 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Κομοτηνής. Σε 1,5 χιλιόμετρα βορειοδυτικά υπάρχει το φράγμα της Γρατινής ύψους 45 μέτρων και χωρητικότητας 18 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού. Το φράγμα αυτό εξυπηρετεί το θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο της ΔΕΗ στην βιομηχανική περιοχή της Κομοτηνής.ΙστορίαΤην ύστερη Βυζαντινή περίοδο η πόλη αναφερόταν ως Γρατζιανούς, ενώ σε οθωμανικές πηγές αναφέρεται ως Ίγριτσαν και Αγριτζάνχισαρ . Πιθανώς δε να αντιστοιχεί με την αρχαία πόλη Γρατιανούπολη, ονομασθείσα προς τιμήν του Ρωμαίου αυτοκράτορα Γρατιανού, της οποίας ο επίσκοπος αναφέρεται στα πρακτικά της Γ' Οικουμενικής Συνόδου στην Έφεσο το 431.Η υστεροβυζαντινή πόλη έπαιξε σημαντικό ρόλο στις εμφύλιες συγκρούσεις του 14ου αιώνα. Το 1344 η πόλη καταλαμβάνεται από τον Ιωάννη Καντακουζηνό, ο οποίος διορίζει το γιο του Ματθαίο ως «άρχοντα» της πόλης και της περιβάλλουσας επαρχίας. Η πόλη παρέμεινε έδρα του Ματθαίου και των Καντακουζηνών εν γένει ως το 1355/56, όταν κατόπιν νέου εμφυλίου πολέμου, ο Ματθαίος παρέδωσε τις θρακικές του κτήσεις στον Ιωάννη Ε' Παλαιολογο με αντάλλαγμα το διορισμό του ως Δεσπότη του Μωρέως.ΚάστροΣήμερα σώζονται στο λόφο βόρεια του χωριού λίγα ερείπια από το οχύρωμα της Βυζαντινής Γρατιανούπολης τα οποία πιθανολογούνται ότι χτίστηκαν το 14ο αιώνα. Το τείχος του αποτελείται από αργούς λίθους, κονίαμα, θραύσματα πλίνθων και ακατάστατη πλινθοδομή, και ακολουθεί ακανόνιστη διαδρομή. Από Β προς Ν το φρούριο έχει μήκος άνω των 250 ποδιών, ενώ διέθετε έναν κυκλικό πύργο στο ανατολικό τείχος.Αξιοθέατο είναι επίσης το Εξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής που βρίσκεται ανάμεσα από τα ερειπωμένα οχυρώματα του κάστρου όπου κάθε Πέμπτη μετά το Πάσχα γιορτάζει. Δίπλα στο εξωκλήσι υπάρχει μια μεγάλη τετράγωνη δεξαμενή κινστέρνα με κυλινδρικούς θόλους.