Τμημα Φιλολογιας | Φιλοσοφικη Σχολη | Πανεπιστημιο Αθηνων 4.46

Το Τμήμα Φιλολογίας λειτουργεί ως αυτόνομη ακαδημαϊκή μονάδα από το 1984 με πρώτιστη μέριμνα τη θεραπεία της ελληνικής φιλολογικής επιστήμης μέσα από συνεχή και πρωτότυπη έρευνα. Περιλαμβάνει τέσσερεις Τομείς: Κλασικής Φιλολογίας (με γνωστικά αντικείμενα Αρχαία Ελληνική Φιλολογία και Λατινική Φιλολογία), Βυζαντινής Φιλολογίας και Λαογραφίας, Νεοελληνικής Φιλολογίας, Γλωσσολογίας. Όπως κάθε Τμήμα των Ελληνικών Α.Ε.Ι., διοικείται από τη Γενική Συνέλευση, το Διοικητικό Συμβούλιο και τον Πρόεδρο. Το διδακτικό προσωπικό των τεσσάρων Τομέων αριθμεί περί τα 70 μέλη Δ.Ε.Π., τα ενδιαφέροντά των οποίων εκτείνονται σε ένα ευρύτατο φάσμα που καλύπτει διαχρονικά το σύνολο της Ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής και της εξελικτικής πορείας της Ελληνικής γλώσσας, αλλά και τη Λατινική λογοτεχνική παραγωγή. Το επίκεντρο της ακαδημαϊκής τους υπόστασης και το σημαντικότερο σημείο σύγκλισής τους είναι η διδασκαλία. Στους 4500 περίπου προπτυχιακούς φοιτητές, οι οποίοι ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους επιλέγουν να ακολουθήσουν μία από τις τρεις Ειδικεύσεις του Τμήματος (Κλασική Φιλολογία, Μεσαιωνική-Νεοελληνική Φιλολογία, Γλωσσολογία), προσφέρεται ένα πλούσιο πρόγραμμα υποχρεωτικών και επιλεγόμενων μαθημάτων. Παρέχεται επίσης υψηλής ποιότητας ερευνητική καθοδήγηση σε περισσότερους από 150 ενεργούς μεταπτυχιακούς φοιτητές πρώτου (Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης) και δεύτερου (Διδακτορικού) κύκλου, που παρακολουθούν ένα από τα έξι επιμέρους προγράμματα του Π.Μ.Σ. του Τμήματος, όπως και σ' αυτούς των δύο διατμηματικών μεταπτυχιακών προγραμμάτων στα οποία η συμβολή του Τμήματος είναι ιδιαίτερα σημαντική. Στον συνολικό αριθμό των φοιτητών προστίθενται οι αλλοδαποί φοιτητές από διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίοι κάθε χρόνο επιλέγουν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα του Τμήματος Φιλολογίας (στα πλαίσια των προγραμμάτων ανταλλαγής φοιτητών Erasmus, Erasmus Mundus και Comenius), αλλά και οι περισσότεροι από 1000 αλλοδαποί φοιτητές που σπουδάζουν την Ελληνική γλώσσα στο Διδασκαλείο της Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας (στα πλαίσια του σχετικού διατμηματικού προγράμματος, την επιστημονική ευθύνη του οποίου έχει ο Τομέας Γλωσσολογίας του Τμήματος). Ο κάθε Τομέας έχει το δικό του Σπουδαστήριο. Ο συνολικός αριθμός των βιβλίων στα ράφια και των τεσσάρων Σπουδαστηρίων ξεπερνά τα 100.000, ενώ στις συλλογές υπάρχουν πολλοί σπάνιοι και συλλεκτικοί τόμοι. Παράλληλα, οι χρήστες του Σπουδαστηρίου έχουν άμεση ηλεκτρονική πρόσβαση στις τελευταίες εκδόσεις των βασικών επιστημονικών περιοδικών του αντικειμένου τους.

Το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών είναι, έτσι, το μεγαλύτερο Τμήμα Φιλολογίας στη χώρα (και προφανώς το μεγαλύτερο Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας στον κόσμο). Η δε δυναμική των αριθμών συνοδεύεται και από ανάλογη ποιότητα, καθώς το επίπεδο τόσο των φοιτητών όσο και των διδασκόντων είναι ιδιαίτερα υψηλό. Οι προπτυχιακοί φοιτητές που εισάγονται κάθε χρόνο στο Τμήμα συγκεντρώνουν για δεκαετίες τις υψηλότερες βαθμολογίες στις Πανελλήνιες Εξετάσεις, πολλοί δε από αυτούς επιδιώκουν την ακαδημαϊκή εμπειρία του εξωτερικού από το προπτυχιακό στάδιο των σπουδών τους (μέσα από τα σχετικά Ευρωπαϊκά προγράμματα). Οι απόφοιτοί του που επιλέγουν να εργαστούν ως φιλόλογοι στη Μέση Εκπαίδευση επιδεικνύουν υψηλά ποσοστά επιτυχίας στις σχετικές εξετάσεις του Α.Σ.Ε.Π., και όσοι επιθυμούν να παρακολουθήσουν προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό είναι περιζήτητοι. Πάμπολλοι έχουν αποκτήσει ή επιδιώκουν την απόκτηση διπλωμάτων μεταπτυχιακών σπουδών (MA) και διδακτορικών τίτλων στα καλύτερα πανεπιστήμια της αλλοδαπής (Oxford, Cambridge, UCL, Heidelberg, Hamburg, Freie Universitaet Berlin, Le Sorbonne, Harvard, Stanford, University of Virginia, Princeton, Brown University, κλπ.), πολλοί δε από αυτούς συνεχίζουν τη σταδιοδρομία τους στο εξωτερικό και σήμερα κατέχουν υψηλές θέσεις στα Α.Ε.Ι. διάφορων χωρών της Ευρώπης και της Αμερικής. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος γίνονται δεκτοί ύστερα από αυστηρές εξετάσεις, που ελέγχουν το υψηλό επίπεδο της ετοιμότητάς τους, και οι διδάκτορές του απαρτίζουν σήμερα ένα σημαντικό επιστημονικό και πνευματικό κεφάλαιο στην ακαδημαϊκή ζωή της Ελλάδας, ως μέλη Δ.Ε.Π. τόσο στα τμήματα Φιλολογίας όσο και σε άλλα τμήματα των Α.Ε.Ι. της χώρας. Ταυτόχρονα, η ερευνητική και επιστημονική δραστηριότητα των μελών Δ.Ε.Π. του Τμήματος, παρά το βαρύ και χρονοβόρο διδακτικό και εξεταστικό τους έργο και τα επίσης χρονοβόρα διοικητικά και άλλα καθήκοντά τους, βρίσκεται τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη χρονική στιγμή στην πνευματική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, το Τμήμα Φιλολογίας επιδιώκει να διατηρήσει και να διευρύνει τον αρχικό του ρόλο ως ηγετικού εκπαιδευτικού φορέα πρωτοπορίας. Σε καιρούς χαλεπούς για το Δημόσιο Πανεπιστήμιο, και πολύ περισσότερο για τη σπουδή των ανθρωπιστικών επιστημών, όταν η χρηματοδότηση των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της Ελλάδος συνεχίζει να υστερεί σημαντικά των αναγκών τους, τα μέλη του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών έχουν θέσει την παροχή και διασφάλιση της ποιότητας στη διδασκαλία και στην έρευνα ως τον βασικό κοινό στόχο της εκπαιδευτικής και ευρύτερης επιστημονικής τους πολιτικής. Παράλληλα αγωνίζονται για τη διαρκή παρουσία του Τμήματος -και κατ' επέκταση του Πανεπιστημίου- στο επίκεντρο των συνεχώς ανανεούμενων αναγκών της κοινωνίας με έμφαση στις αξίες της συνεργασίας και του σεβασμού προς τη γνώση και τη διεπιστημονική έρευνα, οι οποίες αποτελούν τον πυρήνα του προγράμματος σπουδών του Τμήματος.